Value Investing: Τα Πρώτα Βήματα

Value Investing: Τα πρώτα βήματατου Νίκου Κορεξενίδη

Αποφασίζουμε πως θέλουμε να επενδύσουμε στο χρηματιστήριο

Καταρχάς διαλέγουμε μία εταιρία που θα εκτελεί εντολές στο χρηματιστήριο (ΑΕΠΕΥ), σχεδόν όλες οι τράπεζες διαθέτουν ΑΕΠΕΥ ή έστω αντιπρόσωπο τους (Πλήρη λίστα ΑΕΠΕΥ υπάρχει στο εδώ). Αφού κάνουμε τις διαδικασίες εγγραφής και ανοίξουμε επενδυτική μερίδα θα μας δοθούν κωδικοί για να δίνουμε εντολές τηλεφωνικά ή μέσω ibanking. Λαμβάνοντας υπόψιν τις προμήθειες των ΑΕΠΕΥ που είναι λίγο μεγαλύτερες από 0,35% με ελάχιστη χρέωση τα 5 ευρώ συμπεραίνουμε πως το ελάχιστο ποσό που θα πρέπει να επενδύσουμε σε κάθε αγορά ή πώληση θα πρέπει να είναι πάνω από 1400 ευρώ ώστε το ποσοστό προμήθειας να μην είναι απαγορευτικό. Προσοχή η ελάχιστη προμήθεια είναι ημερήσια. Δηλαδή αν τις μετοχές τις πάρουμε σε 2 μέρες τότε η προμήθεια θα είναι 5+5=10 ευρώ κλπ.

Στην συνέχεια θα πρέπει να επιλέξουμε σε ποια εταιρεία να επενδύσουμε. Η γενική αρχή είναι να επενδύουμε σε εταιρείες της χώρας μας. Ο κυριότερος λόγος που επενδύουμε στην χώρα μας είναι πως από την στιγμή που ζούμε, εργαζόμαστε και καταναλώνουμε σε μία συγκεκριμένη χώρα τότε έχουμε επενδύσει χωρίς να το έχουμε συνειδητοποιήσει σε πολλά επίπεδα σε αυτήν. Η μοίρα μας είναι δεμένη με αυτή. Δεν μπορούμε να έχουμε καλή προσωπική οικονομία χωρίς η οικονομία της χώρας να πηγαίνει καλά. Λαμβάνοντας υπόψιν τη γενικότερη πτώση των τιμών των μετοχών τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή αυτή η επιλογή γίνεται ακόμα πιο ελκυστική.

Τα βασικά στοιχεία που θα κοιτάξουμε για να επιλέγουμε μια εταιρεία είναι :

  1. Μακρύ ιστορικό συνεχόμενης πληρωμής μερισμάτων και υψηλό τρέχον ποσοστό μερίσματος (Dividend Yield (%)): Τίποτα δεν είναι πιο ξεκάθαρη ένδειξη κερδοφορίας από την διανομή χρημάτων με μορφή μερισμάτων ή επιστροφής κεφαλαίου. Το τι εμφανίζουν οι εταιρίες ως κέρδη ή ζημίες στις οικονομικές τους καταστάσεις μπορεί να τροποποιηθεί με χίλιους δύο νόμιμους λογιστικούς τρόπους για φορολογικούς κυρίως λόγους και δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική τους κερδοφορία. Αντιθέτως τα λεφτά που επιστρέφουν στους μετόχους κάθε χρονιά επειδή περισσεύουν από τα κέρδη δεν μπορούν να τα προσποιηθούν. Αυτό έρχεται σε συμφωνία με την κοινή λογική = δεν είναι πλούσιος αυτός που ισχυρίζεται ότι έχει λεφτά άλλα αυτός που έχει την πολυτέλεια να τα σπαταλάει αμέριμνα ( πχ σε ακριβά αυτοκίνητα,σπίτια,λουλούδια στις πίστες,κλπ ). Επιπλέον η διανομή μερίσματος είναι μια στρατηγική που θέλουμε να έχει η εταιρεία μας. Πολλές εταιρίες αν και κερδοφόρες επιλέγουν να κρατάνε για πολλά χρόνια τα κέρδη χωρίς να τα αποδίδουν στους μετόχους και χωρίς να υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος, δείχνοντας έτσι πως δεν έχουν σε προτεραιότητα το όφελος των μετόχων αλλά το προσωπικό όφελος του διοικητικού συμβουλίου. Η λίστα των εταιριών που δίνει μερίσματα / επιστροφές μπορεί να βρεθεί για κάθε έτος στο εδώ
  2. Οικονομική δύναμη: Θέλουμε η εταιρεία μας να διαθέτει αρκετά αποθεματικά (για τις δύσκολες μέρες ) και το ποσοστό δανεισμού σε σχέση με τα ιδία κεφάλαια της να είναι όσο το δυνατό μικρότερο και σε καμία περίπτωση να μην το υπερβαίνει. Τα εν λόγω στοιχεία μπορούμε να τα βρούμε μπαίνοντας στο site της εταιρείας και πηγαίνοντας στον τομέα “Ενημέρωση Επενδυτών” κατεβάζωντας τις τελευταίες οικονομικές της καταστάσεις.
  3. Ισχυρό brand: Ένα χαρακτηριστικό που πρέπει να αναζητούμε και αν το βρούμε αξίζει να πληρώσουμε και κάτι παραπάνω είναι το γεγονός ότι η εταιρεία λειτουργεί για πολλά χρόνια και έχει εγκαθιδρύσει το όνομα της στην αγορά, έχει κάποιο μονοπώλιο, έχει δυνατότητα παροχής τεραστίων ποσότητας αγαθών με μικρό κόστος, έχει άυλα περιουσιακά στοιχεία (πχ πνευματικά δικαιώματα) ή είναι αναντικατάστατη (πχ δημόσιες υπηρεσίες).Τα ανωτέρω σε κάποιες περιπτώσεις είναι λίγο υποκειμενικά και εναπόκεινται στη διαίσθηση του επενδυτή. Για αυτό τις μια καλή αρχή είναι να επενδύουμε σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε έναν τομέα που γνωρίζουμε σε κάποιο βαθμό (πχ αν εργάζεται κάποιος στον τραπεζικό τομέα έχει πιο καθαρή εικόνα για την κατάσταση στις τράπεζες παρά για τις ιχθυοκαλλιέργειες)
  4. Να πωλείται σε μια σχετική έκπτωση: Αν και όπως είπαμε προηγουμένως τα λογιστικά στοιχεία μπορεί να παραποιηθούν, ο δείκτης P/BV* είναι μια καλή ένδειξη για το αν η εταιρεία πωλείται σε έκπτωση. Όταν είναι ίσος με 1 τότε πωλείται όσο αξίζει. Αν είναι πχ 0,3 σημαίνει ότι πωλείται στο 30% της συνολικής της αξίας (δηλαδή με έκπτωση 70%!). Αυτό μας δίνει ένα περιθώριο ασφαλείας ώστε ακόμα και αν κάναμε λάθος στην εκτίμηση της αξίας της μετοχής η μεγάλη της έκπτωση να δίνει και πάλι δίκιο στην επιλογή μας .

*(όπου P= κεφαλαιοποίηση,δηλαδή τιμή μετοχής επί συνολικό αριθμό μετοχών. BV= Λογιστική Αξία,δηλαδή η αξία που είναι καταγεγραμμένη ότι έχει η εταιρεία στα βιβλία της αν προσθέσει όλα της τα περιουσιακά στοιχεία )

Κάποια από τα ανωτέρω στοιχεία μπορούμε να τα εντοπίσουμε και να φιλτράρουμε εύκολα σε κάποια site τα οποία διαθέτουν equity screener όπως αυτό του ft.com βάζοντας τους παραμέτρους που θέλουμε μας περιορίζει το εύρος των πιθανών μετοχών στόχων από εκατοντάδες σε 5-10 τις οποίες θα μπορέσουμε να την ελέγξουμε πιο διεξοδικά μόνοι μας .

Από την στιγμή που αγοράσουμε μετοχές μιας εταιρείας θα πρέπει να συμπεριφερόμαστε σαν η εταιρεία να μας ανήκει ( πράγμα που ισχύει,απλά σε ένα ποσοστό %). Ο σκοπός μας είναι να βγάζουμε κέρδη από τις ετήσιες επιστροφές μερισμάτων και όχι από την συχνές αγοροπωλησίες των μετοχών (οι πλειοψηφία των ατόμων που επιχείρησαν το δεύτερο είναι χαμένοι). Κάποιος που έχει ανοίξει ένα καφενείο δεν το κάνει για να το πουλήσει την άλλη μέρα. Χρειάζεται να ελέγχουμε τις τιμές των μετοχών μας μόνο μια φορά το μήνα ή και πιο σπάνια, και να πουλάμε μόνο όταν η τιμή της μετοχής γίνει φούσκα δηλαδή το p/bv γίνει πολύ υψηλό πχ 3+ ή το ποσοστό μερίσματος είναι πολύ χαμηλό σε σχέση με τα τρέχουσα επιτόκια της αγοράς από άλλες μορφές επενδύσεις (πχ ομόλογα, προθεσμιακές καταθέσεις που είναι και θεωρητικά πιο ασφαλή) ή ο δανεισμός της και οι ζημιές της έχουν αρχίσει να γίνονται επικίνδυνες. Αν δεν συμβούν τα προηγούμενα τις μετοχές θα πρέπει να τις κρατήσουμε θεωρητικά για μία ζωή.

Ακολουθώντας τα παραπάνω βήματα κάναμε μια σταθερή και σοβαρή αρχή στο χώρο των επενδύσεων και θα έχουμε μακροπρόθεσμες αποδόσεις υψηλότερες κατά πολύ από το μέσο όρο των επενδυτών. Από εκεί και πέρα θα πρέπει να συνεχίσουμε το ταξίδι φροντίζοντας να μορφωνόμαστε συνεχώς από έγκυρες πηγές, σοβαρά οικονομικά βιβλία και επενδυτές που έχουν τριφτεί στην αγορά.

Νίκος Κορεξενίδης

* Τα παραπάνω αποτελούν απόψεις του γράφοντος και σε καμιά περίπτωση σύσταση για αγορά η πώληση αξιών.

5 comments on “Value Investing: Τα Πρώτα Βήματα

  1. Ο/Η Dimitrios Koutsoubos λέει:

    Συγχαρητήρια. Καταφέρνεις σε λίγες σειρές και συγκεντρώνεις κάποια βασικά βήματα & κριτήρια, με τρόπο που χωρίς πολύ θεωρητική κουβέντα, ο αναγνώστης νομίζω αποκτά εικόνα για το τι είναι το Value Investing. Κάτι πολύ σημαντικό που είπες και είναι στοιχειώδες για το Value Investing, είναι πως αντιμετωπίζουμε την αγορά μιας μετοχής σαν να αγοράζουμε κανονικά ένα κομμάτι μιας πραγματικής επιχείρησης.

    Οι επενδύσεις αξίας δεν απαιτούν από κάποιον να έχει φοβερό IQ. Όμως, ενώ πολύ γρήγορα μπορείς να μπεις στη διαδικασία να το καταλάβεις, δεν είναι καθόλου εύκολο να το εφαρμόσεις, για λόγους ψυχολογικούς. Έτσι, κανείς στα πρώτα βήματα είναι πολύ επίφοβο να παρασυρθεί και να σκεφτεί με τρόπους που δεν συνάδουν με τις βασικές αρχές οι παραδοχές που κάνεις όταν ξεκινάς σαν επενδυτής αξίας. Για αυτό το ξανά λέω, “δεν πρέπει να ξεχνάς πως αγοράζεις πραγματικά το κομμάτι μιας επιχείρησης”.

    Ψυχραιμία, Αισιοδοξία & Δύναμη χρειάζεται στα δύσκολα. Σε ζωή & χρηματιστήριο. 🙂

  2. Ο/Η ManosV λέει:

    Καλημέρα σε όλους τους φίλους,

    έχω μια μικρή ένσταση αναφορικά με τα αναγραφόμενα στο συγκεκριμένο άρθρο. Έχω συναντήσει πολλές εταιρείες με πολύ καλή μερισματική απόδοση, ένα παράδειγμα εδώ:
    http://mconstantinos.blogspot.gr/2014/10/motor-oil.html
    και με επιστροφές κεφαλαίου κλπ, που όμως δανείζονται για να δώσουν το μέρισμα, ή την επιστροφή κεφαλαίου. Άρα αυτό δεν μπορεί να αποτελεί κριτήριο υγιούς επιχείρησης. Δεδομένου ότι στην Ελλάδα την πλειοψηφία των μετοχών συνήθως την έχει μια οικογένεια, όπως στην παραπάνω περίπτωση που ελέγχει άμεσα το 40%, καταλαβαίνει κανείς ότι ουσιαστικά δίνουν λεφτά στο εαυτό τους, επιβαρύνοντας την εταιρεία, τους υπόλοιπους μετόχους, αλλά και τις τράπεζες που την δανείζουν.

    Κάποιος θα μείνει με το “μουτζούρη” δηλαδή κάποια στιγμή, και δεν είναι απαραίτητη μια χρεοκοπία για να γίνει αυτό, μιας και είναι μεγάλη η εταιρεία για να την αφήσουν να χρεοκοπήσει, αλλά μπορεί κάλλιστα να πέσει σε απαξία η μετοχή της, ή να μην ακολουθεί τις υπόλοιπες, αφού η συγκεκριμένη συμμετέχει στους δείκτες και έτσι όταν οι ξένοι θεσμικοί αγοράζουν Ελλάδα, αγοράζουν και αυτή. Με την έλευση του νέου οικονομικού διευθυντή πριν τρία χρόνια περίπου, και επειδή μάλλον αναγνώρισε το πρόβλημα, άρχισε να το μετριάζει. Όμως το πρόβλημα παρέμενε τουλάχιστον μέχρι το 2014 που την παρακολουθούσα, αν και νομίζω ότι το ίδιο ισχύει και τώρα.

    Τα παραπάνω βοηθούν τις εταιρείες να δείχνουν καλύτερη απόδοση ιδίων κεφαλαίων, αφού μειώνονται τα κεφάλαια ενώ τα κέρδη παραμένουν τα ίδια, συνήθως με έκτακτα αποτελέσματα κλπ, ή αυξάνονται λίγο, ενώ παράλληλα η απόδοση του ενεργητικού τους μειώνεται, ενώ το συνολικό ρίσκο χρεοκοπίας αυξάνεται. Αν και δεν υπάρχει αξιόπιστη μελέτη του Altman για την Ελλάδα από όσο γνωρίζω, σε κάθε περίπτωση και μόνο το γεγονός ότι ο δανεισμός είναι τρομακτικά υψηλός, χωρίς αντίστοιχη απόδοση, φτάνει για να καταλάβει κανείς ότι ίσως να μην είναι τα πράγματα όπως φαίνονται με την πρώτη ματιά .

    Επιπλέον ο λόγος τιμής προς λογιστική αξία μιας εταιρείας, δεν είναι απαραίτητο να δείχνει “υποτίμηση” της πραγματικής της αξίας, ή για να το θέσω αλλιώς δεν είναι απαραίτητο μια εταιρεία που έχει μικρό λόγο χρηματιστηριακής τιμής προς λογιστική αξία, να είναι “φθηνή”. Αυτό γιατί ένα ενεργητικό μετριέται με βάση τις αποδόσεις που αυτό επιτυγχάνει, όχι με το πόσο “αξίζουν” τα χρήματα που έχουν καταβάλει οι μέτοχοι σε τρέχουσες τιμές. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με το δείκτηp/e, όπου οι υψηλοί δείκτες ενδέχεται να υποδηλώνουν υψηλή εμπιστοσύνη της αγοράς στην εταιρεία, για τα μελλοντικά της κέρδη. Αυτό έχει να κάνει με το ισχυρό “brand name”, το οποίο όντως συνήθως είναι ένα από τα βασικά στοιχεία προκειμένου κάποιος να αρχίσει να ασχολείται με μια εταιρεία, και για το λόγο αυτό και δίνει ένα “premium” (μικρό ή μεγάλο).

    Ελπίζω τα παραπάνω να φανούν ενδιαφέροντα ως προβληματισμός για μελλοντικές συζητήσεις.

    Υ.Γ. Μια καλή εργασία θα ήταν να δούμε την εταιρική διακυβέρνηση στην Ελλάδα, και πως αυτή συνδέεται με το τραπεζικό σύστημα της χώρας. Ο μεγαλύτερος καρκίνος, ίσως μεγαλύτερος και από το δημόσιο, πιστεύω ότι είναι αυτός. Με την αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος αλλά και την επικείμενη αλλαγή στις διοικήσεις των τραπεζών, θα δούμε πολλά στο κοντινό μέλλον.

    • Ο/Η Dimitrios Koutsoubos λέει:

      Μάνο,
      νομίζω πως χαρακτηριστική περίπτωση είναι η Frigoglass, που στο παρελθόν μοίρασε μεγάλα ποσά και τώρα κινδυνεύει με χρεοκοπία. Βέβαια, ο επενδυτής που αγοράζει φθηνά δεν βγαίνει απαραίτητα χαμένος, γιατί σε αρκετές τέτοιες περιστάσεις τα ποσά που διανέμονται φτάνουν να είναι σε μέγεθος συγκρίσιμα με την τιμή της μετοχής. Έπειτα, προστατεύεται όταν βάζει ως προϋπόθεση τον χαμηλό δανεισμό. Αν μια εισηγμένη, μοιράζει, μοιράζει, μοιράζει και ο δείκτης ξένων προς ίδια κεφάλαια αρχίζει και ξεφεύγει, χτυπάει καμπανάκια.

      Οπότε, όταν κοιτάς τη μερισματική απόδοση μαζί με άλλους δείκτες και δημιουργείς μια συνολική εικόνα προστατεύεσαι από τέτοιου τύπου κακοτοπιές.

      Πάντως όλα αυτά που γράφονται στο άρθρο και στα σχόλια αποτελούν ερεθίσματα, ώστε ο επενδυτής να εφαρμόσει τη δική του στρατηγική. Εδώ βιβλία ολόκληρα γράφονται από φημισμένους επενδυτές, για να μπορέσεις να δεις το συνολικό τρόπο σκέψης τους. Και πάλι θα δεις, πως αυτά που υποστηρίζει ένας επιτυχημένος επενδυτής, συγκρούονται με αυτά που υποστηρίζει ένας άλλος πετυχημένος επενδυτής.

  3. Ο/Η Nikos Korexenidis λέει:

    Καλημέρα Μάνο και ευχαριστώ για την απάντηση,φαίνεται πως έχεις γνώση της κατάστασης , οι παρατηρήσεις σου είναι σωστές ,για αυτό και δεν επικεντρωνόμαστε μόνο σε ένα στοιχείο άλλα και στα 4 που ανέφερα , δεν αγνοούμε τον δανεισμό (στοιχειο 2) επειδή δίνει μερίσματα (στοιχείο 1).

    Οικογένειες που κατέχουν πλειοψηφία των μετοχών μπορούν να κάνουν πολύ χειρότερα εις βάρος των μικρομετόχων από το να τους δώσουν μέρισμα (αν ειχα πλειοψηφία και ήθελα να εκμεταλευτω τους μικρομετοχους θα έβγαζα αποφαση στην Γ.Σ. να πάρω μπονους απο τα κέρδη μόνο εγω ως προεδρος και ceo και όχι να τα μοιράστω με όλους ) . Αντιθέτως μοιράζοντας μερισμα ρισκάρουν και οι ίδιοι ,και το θεωρώ απλά κακοδιαχειρηση που θα τους γυρίσει μπουμεραγκ αν το παρατραβήξουν αφου αν γινει ανακεφαλαιοποιηση (όπως έγινε στις τραπεζες )τοτε θα χάσουν την ιδιοκτησια τους.

    Το άρθρο μη ξεχνας είναι εισαγωγικό,μακάρι όλοι οι νέοι επενδυτές να κάναν μόνο αυτά τα βασικά βήματα και ας χάναν χιλιες αλλες μικρες λεπτομέρειες.

    • Ο/Η ManosV λέει:

      Καλησπέρα Νίκο,

      η αύξηση του χρέους για μια εταιρεία δεν είναι απαραίτητο να είναι κακή. Αν οι συνολικές αποδόσεις είναι τέτοιες που να μπορεί να το διαχειριστεί, δεν υπάρχει πρόβλημα ακόμη και μέρισμα να δίνει. Αν δηλαδή οι ελεύθερες ταμειακές ροές της , (Free Cash Flow to Firm) είναι θετικές, (όσα βγάζει ξοδεύει και μένει και κατιτίς για τους μετόχους,) όλα είναι μια χαρά. Όταν όμως γίνεται αυτό που λέω στο παράδειγμα, τότε πάμε σε άλλα μονοπάτια (clientele effect), τα οποία όπως πολύ σωστά αναφέρεις, γυρίζουν μπούμερανγκ. Αυτός ήταν και ο στόχος του αρχικού μου σχολίου.

      Όσον αφορά τώρα το άλλο που λες για τα μπόνους στα διευθυντικά στελέχη της (Agency Cost), πολύ καλά κάνεις και το λες, για να το ψάχνουν μέσα στις οικονομικές καταστάσεις, όσοι έχουν την διάθεση και την υπομονή να μας διαβάζουν. Aυτό όμως είναι κάτι που συμβαίνει με διάφορους τρόπους, είτε δανείζεται μια εταιρεία είτε όχι. Φυσικά αν δανείζεται για να το κάνει, τότε είναι ακόμη χειρότερα, δεν το συζητώ καν, εννοείται αυτό.

      Για παράδειγμα παλαιότερα σε μια εταιρεία που δούλευα, τα διευθυντικά στελέχη ζητούσαν από τον βασικό μέτοχο να έχουν ιδιαίτερες ανέσεις με αυτοκίνητα, πανάκριβα laptop (τότε είχαν πρωτοεμφανιστεί και κόστιζαν πολύ ακριβά κλπ). Η δικαιολογία που χρησιμοποιούσαν ήταν ότι με τον τρόπο αυτό, θα προωθούσαν το «prestige» της εταιρείας, και άρα θα είχαν καλύτερες αποδόσεις για τους μετόχους. Πόσο μάλλον όταν κάποιος έχει ο ίδιος και τον έλεγχο, θα κάνει αυτά και χειρότερα. Το θέμα και πάλι είναι να μπορεί να έχει ανταπόδοση για όλα αυτά, κάτι που εγώ δεν βλέπω συχνά ειδικά στην Ελλάδα, και όχι μόνο τα τελευταία «μνημονιακά» χρόνια.

      Για αυτό είπα στο προηγούμενο σχόλιο, για τον εποπτικό ρόλο που θα έπρεπε να έχουν και οι τράπεζες (και δεν έχουν), και ότι τώρα με την αλλαγή στις διοικήσεις θα δούμε πολλά και διάφορα. Επίσης για τον ίδιο λόγο, είμαι κατά της κατάργησης των τριμηνιαίων δημοσιεύσεων που προωθείται, αλλά και υπέρ μιας πιο ανεξάρτητης ελεγκτικής διαδικασίας στα πεπραγμένα της διοίκησης μια εταιρείας, με την συμμετοχή ίσως και των εργαζομένων στο ΔΣ, και στο μετοχικό κεφάλαιο, στα πρότυπα περίπου της Γερμανίας για το πρώτο και της Αμερικής για το δεύτερο. Όχι όμως για να παίρνουν κρίσιμες αποφάσεις, αλλά για να υπάρχει έλεγχος από διάφορες μεριές, ώστε να επιτυγχάνεται μια ισορροπία στο σύστημα (Delicate Balance of Interest).

      Ελπίζω και πάλι να μην κούρασα, και παράλληλα να βοήθησα σε περαιτέρω προβληματισμό για το μέλλον.

Απάντηση