Η απάντηση δεν είναι εύκολη και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη γενικότερη φιλοσοφία του επενδυτή. Θα σας αποκαλύψω πως προσωπικά σκέφτομαι σε αυτές τις περιπτώσεις, από τη στιγμή που θεωρώ τον εαυτό μου επενδυτή αξίας. Όλα αυτά ίσως να μην έχουν καμία απολύτως εφαρμογή για κάποιον trader.

Πριν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση, απαραίτητη είναι η επανεκτίμηση της κατάστασης. Έχει αλλάξει κάτι στους θεμελιώδεις παράγοντες, αριθμοκεντρικούς και μη, σε βαθμό που να έχει επηρεαστεί δραστικά η δίκαιη τιμή της μετοχής; Η απάντηση δεν είναι απλή και στην πράξη έχει διαβαθμίσεις. Αλλά, χάριν απλοποίησης αναλύουμε τις δύο βασικές περιπτώσεις.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Α) Υπάρχει ουσιαστική επιδείνωση που κινείται εκτός αυτών που είχαμε προϋπολογίσει

Σαν αποτέλεσμα,  εδώ η νέα δίκαιη τιμή της μετοχής θα είναι χαμηλότερη από την αρχικώς εκτιμώμενη. Έτσι, η  διαφορά μεταξύ δίκαιης και χρηματιστηριακής τιμής θα έχει τουλάχιστον μειωθεί. Αν δε, έχει φτάσει στο σημείο η πρώτη να είναι χαμηλότερη από την δεύτερη, τότε εξετάζεται ακόμα και το σενάριο της πώλησης με ζημιές.

Στο τελευταίο αυτό ενδεχόμενο κινδυνεύουμε από το να δράσουμε σπασμωδικά. Συνήθως, έχουμε την τάση ως άνθρωποι να επηρεαζόμαστε από το κλίμα και την χρηματιστηριακή συμπεριφορά. Είναι, δηλαδή πολύ πιθανό να μεγαλοποιούμε τους κινδύνους και τα αρνητικά σημεία, μη μπορώντας να δούμε “καθαρά”. Συμβαίνει συχνά να κυνηγάμε την αλήθεια με διαφορά φάσης, καταγράφοντας “άδικες” απώλειες. Π.χ. πέφτουν τα κέρδη της εταιρείεας για ένα τρίμηνο και εμείς πουλάμε χαμηλότερα. Ανεβαίνουν το επόμενο και εμείς αγοράζουμε ακριβότερα. Χρειάζεται ηρεμία και χρόνος περισσυλλογής, ώστε να μπορούμε να δούμε το “δάσος” και όχι το “δέντρο”. Εδώ βοηθάει ψυχολογικά αν η  συμμετοχή της μετοχής στη διάρθρωση του χαρτοφυλακίου μας είναι μικρή. Βλέπετε πάλι, πόσο σημαντική είναι η διασπορά. Αντίθετα, γρήγορα αντανακλαστικά πρέπει να έχουμε αν ο διαταρακτικός παράγοντας είναι “ξεκάθαρος” και καθοριστικός. Π.χ. αν το μόνο και ανασφάλιστο εργοστάσιο μιας αρκετά χρεωμένης επιχείρησης καταστράφηκε, δεν περιμένουμε και πολύ να το σκεφτούμε. Όσο πιο γρήγορα δράσουμε τόσο πιο πολλά μπορούμε να σώσουμε….

>>>>>>>>>>>>>

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Β) Δεν υπάρχει ουσιαστική επιδείνωση, ενώ αν υπάρχει βρίσκεται στα πλαίσια όσων είχαμε προϋπολογίσει.

Αυτή η κατάσταση είναι θεωρητικά η πιο συμφέρουσα για έναν επενδυτή, γιατί του δίνει τη δυνατότητα να αγοράσει ακόμα πιο φθηνά, με μεγαλύτερο “margin of safety” και καλύτερες προσδοκίες κερδών. Όλα αυτά συμβαίνουν επειδή η διαφορά χρηματιστηριακής και δίκαιης τιμής αυξάνεται. Εδώ, ανάλογα με τη ρευστότητα που διατηρούμε έχουμε την επιλογή της επαναγοράς σε ακόμα χαμηλότερες τιμές.

Ποιο είναι το πρόβλημα; Οι επενδυτές αξίας αγοράζουν γιατί πιστεύουν πως η αγορά ενίοτε εκτιμά λάθος. Αν έχουν δίκιο, θα κερδίσουν τόσο από την αρχική τους θέση, όσο και πολλαπλάσια από το “μουαγέν”. Τα πράγματα εδώ αρχίζουν και γίνονται “άβολα”, γιατί ένας “σώφρων” επενδυτής πρέπει να ξέρει πως όσο “αστέρι” και να είναι, θα κάνει λάθη. Έστω και 1 στις 10!

Τη φορά που θα σφάλει, το μουαγέν είναι ικανό, πριν προλάβει ο ίδιος να το αντιληφθεί, να του στοιχίσει τα κέρδη των υπόλοιπων 9 σωστών επιλογών του. Η πτώση 100%(αφανισμός μετοχής) μπορεί να είναι αποτέλεσμα άπειρων πτώσεων της τάξης του 50% και άπειρων μουαγέν.  Μακροπρόθεσμοι επενδυτές εύκολα μπορεί να “ξεγελαστούν” καθώς το μουαγιέν μπορεί να γίνεται στη διάρκεια ετών (δείτε πως την πάτησα στην Betanet)

Κάντε π.χ. τον υπολογισμό “=100*(0,5^10)”στο Excel . Παρατηρήστε πως 97,65% πτώση μπορεί να έχει προκύψει από 10 φορές πτώση κατά 50%.

Άποψη μου είναι πως όπως ο trader έχει το stop loss, ο επενδυτής μετά από ένα σημείο θα πρέπει να παραμείνει άπραγος ακόμα και αν “κόβει το λαιμό του” πως έχει δίκιο. Έστω αν αυτό οδηγεί σε “εγκλωβισμό”. Αν διατηρεί μεγάλη “διασπορά”, δεν έγινε και τίποτα αν το 5 η το 10% του χαρτοφυλακίου του βρίσκεται σε αυτή την “άρρωστη” κατάσταση. Χάριν της ασφάλειας, θυσιάζεις αποδοτικότητα.

Καταλήγοντας, θεωρώ πως δεν μπορείς να αφιερώσεις συνολικά σε μουαγέν πάνω από 2 φορές το αρχικώς επενδεδυμένο ποσό. Οπότε έχεις την δυνατότητα, εφόσον οι θεμελιώδεις παράγοντες δεν επιδεινώνονται, να επαναγοράσεις ελάχιστες φορές, ή αρκετές φορές μόνο αν αφιερώνεις πολύ μικρά ποσά στην καθεμιά.

Εδώ πρέπει να γνωρίζεις πως βρίσκεσαι είτε

μπροστά σε μια μεγάλη νίκη, επειδή ήσουν τόσο διορατικός για να δεις αυτό που ελάχιστοι μπορούσαν να δουν και τόσο ψύχραιμος για να πράξεις αποφασιστικά και λογικά,

είτε μπροστά σε μια μεγάλη ήττα, επειδή ήσουν τόσο αφελής ώστε να μη μπορείς να δεις ακόμα και το αυτονόητο από τον καθένα.

Καταλαβαίνετε πως εξαιτίας της κρισιμότητας, η λήψη της απόφασης πρέπει να είναι πολύ προσεκτική. Το επόμενο άρθρο, λοιπον, θα αφιερωθεί στο  Groupon για το οποίο είχαμε μιλήσει τον Ιούλιο και από τότε καταγράφει μεγάλες ζημιές.

*Τα παραπάνω δεν αποτελούν σύσταση αγοράς ή πώλησης αξιών.