Κορονοϊός & Χρηματιστήριο: Τα 4 Bήματα

του Δημήτρη Κουτσουμπού

Όπως σας είχα υποσχεθεί στην προηγούμενή μου ανάρτηση, νέο άρθρο μου ανέβηκε στο Seeking Alpha σχετικά με τη τρέχουσα κατάσταση που έχει δημιουργήσει ο COVID-19 και το πως αυτή συνδέεται με το χρηματιστήριο.

Εξηγώ πως τα δύο τους συνδέονται αλλά όχι με τον απλοϊκό τρόπο που σκέφτονται οι περισσότεροι: “Θα βρεθεί φάρμακο, το χρηματιστήριο θα κάνει πάρτυ”, “Αν δε βρεθεί γιατρειά όλα θα καταρρεύσουν”. Τα 4 βήματα που περιγράφονται με λεπτομέρεια, περιλαμβάνουν: (1) το πως θα εξελιχθεί η κορονοϊός, (2) το πως θα αντιλαμβανόμαστε τα γεγονότα και θα αντιδρούμε σε αυτά, (3) το πως θα επηρεάσει αυτό άμεσα ή έμμεσα την οικονομία, (4) το τι θα κάνει το χρηματιστήριο.

 

Δείτε το άρθρο εδώ

Το άρθρο είναι προσανατολισμένο για την Αμερικάνικη αγορά, αλλά η ίδια περίπου λογική ισχύει για την Ελλάδα. Σε αυτό που διαφέρει η χώρα μας είναι πως οι αποτιμήσεις στις μετοχές μας δεν είναι τόσο εξωφρενικά υψηλές. Βέβαια, δε θα τις περιέγραφα ούτε εξαιρετικά φθηνές δεδομένων των καταστάσεων.

Όπως έχω επαναλάβει και στο άρθρο που έγραψα το Φλεβάρη, παρουσιάζοντας τις σκέψεις μου για το 2020, τις μεγάλες ευκαιρίες τις βλέπω κατά βάση στην Αγγλική αγορά. Μάλιστα αρχίζουν και διαχέονται προς μεγαλύτερες και αμυντικότερες εταιρείες. Οι επιθετικότερες επιλογές, ειδικά στο retail, παρότι αφορούν αδάνειστες εταιρείες, οδεύουν προς πολύ επικίνδυνες καταστάσεις. Και εκτιμώ πως κάποιες από αυτές δε θα τα καταφέρουν.

Αυτές οι επιλογές έχουν υποχωρήσει σημαντικά, και έχουν πλήξει το χαρτοφυλάκιο, με τρόπο που εκτιμώ πως οι ζημιές σε ένα του μέρος, να είναι μη αναστρέψιμες. Για παράδειγμα, η Laura Ashley οδηγήθηκε σε καθεστώς πτώχευσης, ενώ η Safestyle προχώρησε σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Σε τέτοιου τύπου γεγονότα εκτιμώ πως έπεται και συνέχεια.

Αυτό που έχει βοηθήσει πολύ είναι η ύπαρξη ρευστότητας, για τη σημασία της οποίας μιλούσα στο ξεκίνημα του έτους. Αυτή προτιμάται να διοχετεύεται στις αμυντικότερες επιλογές (Royal Mail, BT Group, κ.α.), παρά στις επιθετικότερες. Απλά οι τελευταίες έχουν υποχωρήσει τόσο πολύ που με πολύ μικρή ενίσχυση σε κάποιες από αυτές τις θέσεις, οι υποσχόμενες αποδόσεις είναι πολύ μεγάλες. Αυτό γίνεται επιλεκτικά σε μια ομάδα από αυτές και με πολύ προσεκτικό τρόπο.

Βλέποντας αυτά στην Αγγλία, όπου οι αντιδράσεις (χρεοκοπίες κτλ.) είναι πιο γρήγορες, και οι ήδη χαμηλές αποτιμήσεις έχουν γίνει χαμηλότερες, η Ελλάδα, παρότι σχετικά φθηνή, φαίνεται ακριβή στα μάτια μου, ειδικά με την τελευταία άνοδο που έχει επαναφέρει υψηλότερα κάποιες τιμές.

Μάλιστα η αγορά κωφεύει σε αναμενόμενες εξελίξεις, που δεν είναι δύσκολο να δει κανείς. Θα έλεγα να επισκεφτείτε ένα από τα παλαιότερα άρθρα μου για τη Motor Oil (ΜΟΗ), που μπορεί να σας φανεί επίκαιρο. Φυσικά έχουν περάσει τα χρόνια, αλλά η κατάσταση που περιγράφεται μπορεί να σας φανεί διδακτική και χρήσιμη σήμερα.

Σκόπευα να γράψω μια παράγραφο που να σας παραπέμπει στο Seeking Alpha, μα παρασύρθηκα να γράφω πολλά περισσότερα. Όπως και να έχει, για να καταλάβετε την όλη στρατηγική, το πως σκέφτομαι και πράττω σε αυτές τις συνθήκες διαβάστε το άρθρο στο Seeking Alpha, Coronavirus And Stock Market: The 4 Steps, πρωτού κλειδώσει. Εκεί αναλύονται τόσο τα 4 βήματα για την εκτίμηση της κατάστασης, όσο και ο τρόπος που αντιδρώ.

Να είσαστε όλοι υγιείς, ασφαλείς και υπεύθυνοι. Με ψυχραιμία, αλλά και ευαισθησία εκεί που χρειάζεται.

Αν εκτιμάτε τις πληροφορίες που λαμβάνετε, ενισχύστε το Investorblog κάνοντας κοινοποιήσεις και likes. Τα σχόλια σας, όπως πάντα, ευπρόσδεκτα!

Δημήτρης Κουτσουμπός

*Τα παραπάνω δεν αποτελούν συστάσεις για οποιαδήποτε χρηματιστηριακή συναλλαγή. Οι υπολογισμοί είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας και ενδέχεται να περιλαμβάνουν αστοχίες ή λάθη. Συνιστούν προσωπικές απόψεις που παρουσιάζονται για συζήτηση μεταξύ επενδυτών.

19 comments on “Κορονοϊός & Χρηματιστήριο: Τα 4 Bήματα

  1. Ο/Η Γιάννης Κολιός λέει:

    Δημήτρη, πολύ ενδιαφέρον το άρθρο σου, το διάβασα και στο SeekingAlpha. Συμφωνώ με την τοποθέτησή σου στη γενική ιδέα. Από κεί και πέρα επειδή δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει όλη αυτή η κατάσταση, το πιο σημαντικό κατά τη γνώμη μου είναι να αποφύγουμε τους κλάδους που έχουν μεγάλο ρίσκο και πλήττονται περισσότερο, όπως αεροπορικές, κρουαζιέρες, energy frackers.

    Επίσης, θεωρώ πολύ καλές τις επιλογές των British Telecom και Royal Mail που ανέφερες.

    Όσον αφορά τη Royal Mail, μετά από πολύ ψάξιμο, ένα πράγμα δεν μου κάθεται καλά κι αυτό έχει να κάνει με τη μισθοδοσία και τις συντάξεις.

    Ψάχνοντας στην ετήσια έκθεση βλέπω να πέφτει πολύ πρεσάρισμα από το σωματείο CWU το οποίο με βάζει σε σκέψεις. Βλέπω δηλαδή πολλαπλή αναφορά της εταιρείας στο θέμα σε διάφορα σημεία της έκθεσης, σαν μια σιωπηλή προσπάθεια να εκφράσει την αγωνία της ή να προειδοποιήσει. Επίσης, διάβασα κι ένα άρθρο στο οποίο το σωματείο απειλεί με απεργίες παρά την προτεινόμενη αύξηση 6% που έκανε η διοίκηση της εταιρείας.

    Εσύ που ζεις και εργάζεσαι πλέον στο UK, θα έχεις μια καλύτερη αίσθηση του τι συμβαίνει και που μπορεί να οδηγηθεί το θέμα με τους Unions.

  2. Ο/Η Dimitrios Koutsoubos λέει:

    Γεια σου Γιάννη, ελπίζω να είσαι καλά.

    Συμφωνώ ή να τους αποφεύγουμε αυτούς τους κλάδους, ή αν κρίνουμε πως αξίζει το ρίσκο να είμαστε πολύ μετρημένοι και προσεκτικοί.

    Για τη Royal Mail, αυτό που λες είναι βαρίδι. Η εταιρεία είναι κάποια χρόνια εισηγμένη και τα καταφέρνει. Και στον ΟΤΕ και σε άλλες πρώην ΔΕΚΟ έχουμε τέτοιες πιέσεις. Απλά άποψή μου είναι πως πιο πολύ κινείται προς μια περίπτωση ΟΤΕ, παρά αυτή της ΔΕΗ όπου οι συνδικαλιστές απέκτησαν τον πλήρη έλεγχο. Η κουλούρα της χώρας εδώ είναι διαφορετική. Είναι φυσικά ένα ρίσκο, αλλά η τιμή σε αποζημιώνει νομίζω με το παραπάνω.

  3. Ο/Η Γιάννης λέει:

    Δημήτρη όντως ενδιαφέρον το άρθρο σου.

    Συμφωνώ ότι η ΒΤ είναι πολύ καλή επιλογή από Αγγλία. Νομίζω επίσης και η Vodafone είναι μια καλή επιλογή.

    Από Ελλάδα ΓΕΚ Τερνα, Μυτιληναίο, ΟΠΑΠ και Jumbo πως τις βλέπεις;

    • Ο/Η Dimitrios Koutsoubos λέει:

      Η Vodafone κουβαλά μεγαλύτερο δανεισμό και έχω την εντύπωση βγάζει χειρότερα αποτελέσματα, χωρίς να ξέρω πόσο έκτακτη είναι η φύση τους. Η κεφαλαιοποίηση της είναι σχεδόν τριπλάσια της BT, αλλά εντάξει το μέγεθός της είναι περίπου διπλάσιο. Υπάρχει κάτι που σου αρέσει περισσότερο στη Vodafone?

      ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ δεν τη γνωρίζω καλά. Πολύ ασταθής κλάδος με πολύ μικρά περιθώρια. Μου έχει βγει καλά τόσο σε ΕΛΛΑΚΤΩΡ όσο και σε ΑΒΑΞ που έχω αποχωρήσει, αλλά όχι επειδή πήγαν καλύτερα οι εταιρείες, αλλά επειδή αγόρασα τζάμπα.

      Μυτιληναίο, έχω καλή άποψη για την εταιρεία. Όχι πως δεν είναι φθηνή, αλλά στις κυκλικές επενδύω όταν η τιμή τους ματώνει. ΟΠΑΠ, μου προκαλούν πολλά ερωτηματικά επιλογές της διοίκησης.

      Jumbo, πάντα μου φαινόταν ακριβή, αλλά ήταν για κάποιο λόγο (αναπτυξιακή, αποδοτική). Άρα έχω αποδειχθεί λάθος. Όταν κάτι βλέπω πως δε μπορώ να το καταλάβω ή εκτιμήσω καλά, προτιμώ να απέχω. Έχω υπάρξει μέτοχος στο παρελθόν.

      • Ο/Η Λάμπρος λέει:

        Η Jumbo τώρα στα 12,80 φαίνεται πολύ καλή ευκαιρία. Δεν καταλαβαίνω την αρνητικότητα γύρω από αυτην. Πάνω από 110 εκατομμύρια κέρδη μέσω πανδημίας και με τις επεκτάσεις σε Ρουμανία, Βουλγαρία και Ισραήλ από το 2022 η εταιρία φαίνεται ότι θα συνεχίσει την καλή ανοδική πορεία που ειχε. Συμφωνώ για Γεκτερνα (αν και έχει μεγάλο ποσοστό στην τέρμα που αξίζει χρυσάφι) και Ελλάκτωρ. Γενικά τώρα ποια είναι η αποψή σου για blue chips όπως ο ΟΠΑΠ, ΟΤΕ, ΜΥΤΙΛ, ΜΟΗ και ΕΥΔΑΠ; Ειδικά ο ΟΠΑΠ με το νέο φορολογικό καθεστώς θεωρώ ότι έχει upside λόγω της μερισματικης πολιτικής του και ειδικά για Μυτιληναίο αν τον πάρουμε ως μια “πράσινη εταιρία” θα δικαιολογούσε και τα 20€ μέσα στο 2021. Τέλος, αν μπορούσες να κάνει και ένα άρθρο για τα Πλαστικά Θράκης γιατί θεωρώ ότι η περίπτωση τους είναι εξαιρετική. Με p/e 6,5 από το 9μηνο!! P/BV 0,95 και με υψηλές επενδύσεις θεωρώ ότι είναι το κλέψιμο του χρηματιστηρίου ακόμα και αν θεωρώ ότι θα υπάρξει μεγάλη διόρθωση στις παγκόσμιες αγορες

        • Ο/Η Dimitrios Koutsoubos λέει:

          Καλημέρα Λάμπρο,

          Αν δεις στα σχόλια του πιο νέου μου άρθρου, βασικά λέω πως έχω θέση στα Jumbo και τους 3 λόγους που τη βλέπω θετικά, ενώ παλαιότερα την έβλεπα αρνητικά.

          https://www.investorblog.gr/εξωγήινο-2020-μετοχικές-επιλογές-2021/

          Αναφέρω επίσης δύο λόγια για ΠΛΑΘ και ΜΟΗ. Αν θες, για να είναι η συζήτηση καλύτερα συντονισμένη με το χρόνο, διάβασε το και συνεχίζουμε την ωραία συζήτηση που άνοιξες στα σχόλια εκεί.

  4. Ο/Η ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ λέει:

    ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΣΑΣ ΘΑ ΠΡΟΤΕΙΝΑΤΕ ΚΑΠΟΙΑ 5G ΜΕΤΟΧΗ ΓΙΑ ΑΓΟΡΑ????????

  5. Ο/Η Dimitrios Koutsoubos λέει:

    Καλησπέρα Παρασκευά.

    Να διευκρινίσω πως προτάσεις και συμβουλές λαμβάνουμε μόνο από πιστοποιημένους ειδικούς. O χώρος του Investorblog είναι για συζητήσεις και ανταλλαγή απόψεων. Με βάση αυτό, δε προτείνω ποτέ στο κοινό να προβεί σε συναλλαγές. Ο καθένας πρέπει να κάνει την έρευνά του, και να αναλαμβάνει την ευθύνη του.

    Γενικά δε με ενθουσιάζει ό,τι είναι “hot”. Επειδή έχει ακούσει για αυτό και η “κουτσή Μαρία”, συνήθως η τιμή ήδη έχει προεξοφλήσει εξελίξεις που παίζεται αν θα επαληθευτούν.

    Συνήθως, οι ευκαιρίες κρύβονται εκεί που ο πολύς κόσμος ακόμα δεν έχει φτάσει. Με αυτή την έννοια θα έψαχνα κάτι που συνδέεται έμμεσα με την επανάσταση που μπορεί να φέρει το 5G.

    Η BT Group μου αρέσει σαν μετοχή, αν και ο ισολογισμός της είναι βεβαρημένος. Όχι τόσο για τις προοπτικές της, αλλά για την ηγετική της θέση (κάτι σαν το δικό μας ΟΤΕ), και την αποτίμηση της που έχει ξεφτιλιστεί, ειδικά τώρα που έκοψε το μέρισμα. Που κατ΄εμέ σωστή απόφαση είναι. Η εταιρεία πρέπει να διακρατήσει να κέρδη της για να ενισχύσει τον ισολογισμό της. Ας ξεκινήσουν τα μερίσματα μετά από 2-3 χρόνια. Πιο σημαντική υπό τέτοιες συνθήκες είναι η επιβίωση.

    Η BT Group, καμία σχέση δεν έχει με αναπτυξιακές προοπτικές βέβαια. Απλά είναι πολύ φθηνή και σχετίζεται εμμέσως με την αυξημένη βαρύτητα που θα έχουν οι τηλεπικοινωνίες στο νέο σκηνικό.

    Έχεις βρει εσύ κάτι που σε ενθουσιάζει; Και αν ναι γιατί;

  6. Ο/Η George λέει:

    Κελεπούρι η BT. Εύγε Δημήτρη, είναι πολύ σημαντικό να έχεις ανθρώπους που εμπιστεύεσαι την κρτική τους ικανότητα και πάντα να παίρνουμε εμείς το βάρος των επιλογών μας. Καλή συνέχεια

  7. Ο/Η George λέει:

    τώρα ξεκινάει…καλό είναι να συμβαδίζει το momentum με το value (value of time)…

  8. Ο/Η Dimitrios Koutsoubos λέει:

    Το βλέπω κάπως διαφορετικά. Αγοράζω κάτι που θεωρώ πως μάλλον έχει μεγαλύτερη αξία από την τιμή του. Δε με καίει η τιμή να ανέβει γρήγορα. Άποψή μου πως το momentum αποπροσανατολίζει. Η λογική μου είναι πως με κάθε τρόπο θα αποφύγω το momentum.

    Δηλαδή Γιώργο στα 100p δε σου άρεσε, και τώρα που την πληρώνεις 125 σου αρέσει;

    • Ο/Η George λέει:

      για το θέμα αξία το βλέπουμε με τον ίδιο τρόπο, ωραία ένα το κρατούμενο. Η απάντηση μου στο αν μου αρέσει τώρα vs στα 100 έχει άμεση σχέση με την απάντηση που περίμενα να μου δώσεις τον Ιούνιο ‘ έχετε κάποια τιμή στόχο κατά νου?’ φαντάζομαι αντιλαμβάνεσαι Δημήτρη γιατί.
      Τέλος έχω την εντύπωση ότι το momentum είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγεις τα περιβόητα value traps. Τι λες, έχεις βρει κάποια καλύτερη τεχνική για την αποφυγή τους?

      • Ο/Η Dimitrios Koutsoubos λέει:

        Γιώργο,

        Συγνώμη για την καθυστερημένη απάντηση, τώρα αντιλήφθηκα το σχόλιό σου. Σου απαντώ με καθυστέρηση μιας χρονιάς! Χρόνια Πολλά!

        Να διευκρινίσω πως value trap δεν είναι η μετοχή που συνεχίζει και πέφτει, αφού την αγοράζουμε φθηνά. Είναι η μετοχή που αξίζει λιγότερα από όσα πιστεύαμε, οπότε και δικαιολογημένη η πτώση της.

        Το μομέντουμ είναι κάτι διαφορετικό. Θέλεις να αποφύγει την πτώση της μετοχής. Προσωπικά δεν είναι αυτό που θέλω να αποφύγω. Αυτό που θέλω να αποφύγω είναι να εκτιμήσω λανθασμένα την αξία. Δε γίνεται να αποφύγεις 100% τις παγίδες, αλλά όσο πιο προσεκτικά κάνεις την ανάλυση, και όσο μεγαλύτερο το “margin of safety”, τόσο πιο δύσκολο να βγεις χαμένος.

        • Ο/Η Γιώργος λέει:

          Δημήτρη καλή χρονιά να έχουμε και σε ευχαριστώ πολύ για την απάντηση. Δεν υπάρχει κανένα θέμα για την όποια ‘αργοπορία’, ειλικρινά. Ούτως ή άλλως ευχαριστώ για τον διάλογο και την επικοινωνία με βελτιώνει συνεχώς. Θέλω να φολοσοφήσουμε επί του πρακτέου με κάποια ερωτήματα ρητορικά ή μη! πχ. ασχέτως ορολογίας value trap, που σίγουρα θα οφείλεται σε ένα σφάλμα από πλευράς ανάλυσης, με το momentum (όπως το ορίζει ο καθένας) θα αποφύγουμε 2 πράγματα α. να αγοράσουμε σε ένα μικρότερο margin of safety εάν έχουμε υποπέσει σε ένα value trap όπως το τεκμηριώνεις και β. να μειώσουμε το χρόνο απόκρισης της αγοράς στη δική μας ανάλυση δεδομένου ότι υπάρχει η αξία του χρόνου στη μέση όπως να περιμένουμε 2-3 χρόνια να αντιληφθεί η αγορά αυτό που έχουμε ήδη αντιληφθεί.
          σίγουρα δεν θα αγοράσουμε με το momentum στον πάτο αλλά ποτέ δεν ήταν αυτό το ζητούμενο καθώς δεν είναι κάτι εφικτό. στο να μην χρησιμοποιήσουμε το momentum αντιλαμβάνομαι ότι αυτό είναι θεμιτό για περιπτώσεις που χρειάζεται να μαζέψουμε αργά και με υπομονή κομμάτια από μετοχές με πολύ χαμηλή εμπορευσιμότητα και μεγάλα spread. ποια είναι η άποψη σου για αυτή τη προσέγγιση?
          όσον αφορά την BT η ερώτηση μου ήταν στοχευμένη καθώς αντιλαμβάνομαι ότι είναι υποτιμημένη αλλά ποια είναι η τιμή εξόδου μου? πχ εγώ βγήκα στο 144 καθώς αναμένω διόρθωση στην αγορά και η ΒΤ στο 146 βρέθηκε στο πάνω μέρος του πτωτικού της καναλιού. άρα αφού δεν μπορώ να γνωρίζω ποιο fair value μπορώ να αναμένω βολεύομαι με ένα κέρδος 20% και την προσεγγίζω τεχνικά γνωρίζοντας όμως ότι έχω μεγάλες πιθανότητες λόγω υποτίμησης για το upside. θα ήθελα με κάποιο τρόπο να εντρυφήσω στο κομμάτι της τιμής εξόδου βάση της αξίας και του margin of safety και για αυτό σε ρωτώ. Ενδεικτικό για μένα επίσης είναι ο μέσος όρος του Jansen στα 153 αλλά και πάλι είναι ένδειξη υποτίμησης και όχι τιμή εξόδου. πως μου προτείνεις να το προσεγγίσω για να βρω την τιμή εξόδου?

          • Ο/Η Dimitrios Koutsoubos λέει:

            Γιώργο ο κάθε επενδυτής βρίσκει τη στρατηγική και το δρόμο του.

            Για μένα το ταξίδι ξεκίνησε με τη λογική πως αγοράζω επιχειρήσεις, και όχι χαρτιά. Όλοι οι κανόνες, λοιπόν, και η στρατηγική έχουν χτιστεί πάνω σε αυτές τις θεμελιώδεις αρχές.

            Οπότε πραγματικά δυσκολεύομαι να εντάξω κανάλια και τα σχετικά.
            Το παρακάτω άρθρο ίσως απαντά σε πολλά:

            https://www.investorblog.gr/επένδυσε-και-αγνόησε-την-τεχνική-εικό/

          • Ο/Η Γιώργος λέει:

            και είσοδος ξανά 8/3 στα 137 κερδίζοντας όχι κάτι ιδιαίτερο σε τιμή αλλά σε χρόνο, στην αξία του χρόνου. αν θεωρήσουμε ότι υπάρχουν συνεχώς επιλογές και μπορεί να γίνεται rotation βέβαια. καταλαβαίνω την άποψη σου Δημήτρη και τη σέβομαι απόλυτα. είναι και ο καλύτερος δρόμος για να κάνει κανείς και άλλα πράγματα στη ζωή του κάποιος από το να ασχολείται συνεχώς με τις αγορές! θα ήθελα τη συμβολή σου στην τιμή εξόδου, ποια πιστεύεις ότι είναι η δίκαιη τιμή για την ΒΤ?
            να σαι καλά

  9. […] απίθανη. Δείτε το χαρακτηριστικό απόσπασμα από άρθρο μου τον Απρίλη του […]

Απάντηση