Επενδυτές Αξίας: Οι Αληθινοί Ρομπέν των Αγορών

του Δημήτρη Κουτσουμπού

Η δουλειά ενός επενδυτή αξίας είναι να αγοράζει το άδικα φθηνό, και να “τσεπώνει” τη διαφορά μεταξύ τιμής και αξίας ως μακροπρόθεσμο κέρδος. Αυτή η δραστηριότητα έχει ένα κοινωνικά χρήσιμο υποπροϊόν, την ενδυνάμωση του “αόρατου χεριού”. Το “αόρατο χέρι” κατά τον Adam Smith είναι μια παρομοίωση για να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο το ίδιο όφελος των ατόμων ωθεί τις τιμές και την παραγωγή σε επίπεδα που είναι βέλτιστα για την κοινωνία.

Το πρόβλημα ξεκινά όταν οι συμμετέχοντες είτε είναι μπερδεμένοι όσον αφορά το όφελός τους, είτε όταν αναζητούν βραχυχρόνια κέρδη από την χειραγώγηση του συστήματος και την εξαπάτηση των άλλων. Σε αυτές τις περιπτώσεις το “αόρατο χέρι” δυσκολεύεται πρόσκαιρα, καθώς οι άφρονες μύες αποκτούν τον έλεγχο. Σαν αποτέλεσμα, η επιστροφή των τιμών σε κανονικά επίπεδα καθίσταται δύσκολη ενόσω διαρκεί αυτή η τάση (momentum).

Στα μάτια μου, οι επενδύσεις που βασίζονται στο momentum αποτελούν καρκίνωμα. Μια σκληρή λύση είναι η άφεση στην αυτοκαταστροφή, κάτι που κυρίως παρατηρούμε στην ιστορία του καπιταλισμού. Η πλειοψηφία που αγοράζει τις φούσκες καταστρέφεται, σε μια επαναλαμβανόμενη και βάρβαρη εξαγνιστική διαδικασία. Μπορούμε όμως να αποφύγουμε αυτή τη βαρβαρότητα η οποία δυστυχώς επηρεάζει καθημερινές οικογένειες, και να περιορίσουμε αυτά τα φαινόμενα πριν να είναι αργά;

Ορισμένοι είναι θετικά διακείμενοι προς τους επενδυτες του reddit και τις ενέργειες τους στη μετοχή της Gamestop, βλέποντάς τους ώς μια δύναμη που παλεύει να σταματήσει αυτή την αιμορραγία, από τις τσέπες των αδυνάτων προς τις τσέπες των ισχυρών και εγκαθιδρυμένων. Όχι, ο μικρός ή μεγάλος, που ποτίζει τους “άφρονες μύες”, πληρώνοντας χρήματα για να ωθήσει τις τιμές σε υψηλότερα επίπεδα, ψάχνοντας να βρει τον “περισσότερο ανόητο” να του πουλήσει, δεν είναι μια δύναμη για το καλό, και σίγουρα δεν αποτελεί κανένα “Ρομπεν των Αγορών”. Ονομάζοντας το “τζογάρισμα” και τη “χειραγώγηση” ως δικαιοσύνη, μόνο και μόνο επειδή περιλαμβάνει τους αδύναμους αυτού του κόσμου, είναι κάτι επικίνδυνο για τις αγορές.

Αντιθέτως, οι επενδυτές αξίας θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως “Ρομπεν των αγορών”. Πληρώνονται για να διορθώνουν αυτές τις στρεβλώσεις και παραλογισμούς. Είναι αλήθεια βέβαια πως το σύστημα της ελεύθερης αγοράς, όπως κάνει πάντα, αποθέτει αυτά τα κέρδη στους παραγωγούς τους, εν προκειμένω τους επενδυτές αξίας. Σαν αποτέλεσμα, στο βάθος του χρόνου, το χρήμα ρέει από τους κερδοσκόπους που ωθούν τις αγορές να είναι αναποτελεσματικές, στους επενδυτές αξίας που τείνουν να εξορθολογίζουν τις τιμές με το να αγοράζουν κάτω από τις αξία και να πωλούν πάνω από την αξία.

Όσο πιο αναποτελεσματικές είναι οι αγορές, τόσο μεγαλύτερες είναι οι αποδόσεις των επενδυτών αξίας. Όσο πιο ανυπόμονοι και βραχυπρόθεσμοι είναι οι συμμετέχοντες, τόσο μεγαλύτερες οι αποδόσεις των επενδυτών αξίας. Υπό αυτή την έννοια οι επενδυτές αξίας θα έπρεπε να προτιμούν οι αγορές να είναι αναποτελεσματικές και σε πλήρη αταξία, ώστε να έχουν περισσότερα προβλήματα να λύσουν, περισσότερους ανόητους να εκμεταλλευτούν, και πιο πολλά κέρδη να λάβουν από αυτή τη δουλειά. Παρά ταύτα, οι περισσότεροι από αυτούς ασπάζονται κάποιες ιδέες και χαρακτήρα που τους ωθεί να κάνουν κάτι παράδοξο.

Δεν μπορούν να κρατήσουν το μυστικό τους. Για παράδειγμα, ο Joel Greenblatt μοιράζεται ανοικτά το “μεγάλο μυστικό” της έξυπνης επένδυσης στο βιβλίο του: “Βρες πόσο αξίζει κάτι και πλήρωσε λιγότερο!”. Αυτοί οι επενδυτές αξίας είναι τόσο ενθουσιώδεις με αυτό που κάνουν, και ίσως ενοχλημένοι με την ανοησία των ανθρώπων, ώστε βγαίνουν και προσπαθούν να διαδώσουν αυτές τις ιδέες. Φαίνεται πως μέρος της κινητήριας δύναμης πίσω από τις πράξεις τους είναι ο ιδεαλισμός και η αντίδρασή τους απέναντι στην αδικία και την ανεπάρκεια.

Για τους επενδυτές αξίας αποτελεί πονοκέφαλο (αληθινό) το να δεχτούν τη λογικη που παγιδεύει τους ανθρώπους στις φούσκες και τους πανικούς. Ένα τους μέρος είναι ενθουσιασμένο με την ευκαιρία, αλλά μέρος του μυαλού και της καρδιάς τους βρίσκεται σε πόνο. Όχι λόγω της βραχύβιας υποαπόδοσης και της λοιδωρίας που δέχονται από το στρατόπεδο των FOMO (Fear Of Missing Out, ο φόβος να μείνεις έξω από το πάρτυ), ή στην πτώση, από τους κοντόφθαλμους traders που τους βλέπουν ως ανόητους καθώς προσπαθούν να πιάσουν τα μαχαίρια που πέφτουν (Falling Knives, χαρακτηρισμός για μετοχές που υποχωρούν συνεχώς και με δριμύτητα), αλλά επειδή μένουν αποσβολομένοι και στεναχωριούνται από το μέγεθος τους παραλογισμού. Έτσι ενώ το ίδιο συμφέρον τους είναι να τηρήσουν σιγή και να πληρωθούν για τη δουλειά τους, είναι λαλίστατοι, και προτιμούν να δρουν ως δύναμη του καλού.

Χωρίς αμφιβολία, λιγότερες στρεβλώσεις στην αγορά είναι κάτι που είναι εναντίον της δουλειάς τους, και διδάσκοντας τους υπόλοιπους πως να δρουν συνετά είναι εναντίον του οικονομικού τους συμφέροντος. Κι όμως, δε μπορούν να σταματήσουν να μοιράζονται την ιδέα: “Μη προσπαθείτε να κλέψετε την αγορά ή να γίνετε κερδοσκόποι, ελάτε με το μέρος μας!

Οι Value Investors είναι οι πραγματικοί “Ρομπέν των Αγορών” για τις ενέργειές τους και για τη διάδοση αυτών των ιδεών. Διαδώστε το άρθρο αν συμφωνείτε!

Δημήτρης Κουτσουμπός

*Τα παραπάνω δεν αποτελούν συστάσεις για οποιαδήποτε χρηματιστηριακή συναλλαγή. Οι υπολογισμοί είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας και ενδέχεται να περιλαμβάνουν αστοχίες ή λάθη. Συνιστούν προσωπικές απόψεις που παρουσιάζονται για συζήτηση μεταξύ επενδυτών.

12 comments on “Επενδυτές Αξίας: Οι Αληθινοί Ρομπέν των Αγορών

  1. Ο/Η Panos Gitas λέει:

    Μπράβο φίλε Δημήτρη! Εξαιρετικό άρθρο!
    Καλα που έγραψες και για το βιβλίο. Θέλω να το αγοράσω εδώ και πολύ καιρό και όλο το ξεχνάω.

    Βέβαια πολλές φορές οι αδικίες μένουν για αρκετά χρόνια και κάποιες φορές το αόρατο χέρι είναι πραγματικα αόρατο και δεν έρχεται ποτέ. Περίπτωση τύπου ΑΣΤΑΚ μέχρι στιγμής.

    Το παραπάνω, καλό θα είναι να το έχει στο μυαλό του ένας επενδυτής αξίας και να ξέρει οτι η δικαίωση ίσως να μην έρθει ποτέ. Για αυτό επιλέγω να έχω σίγουρα πάνω απο 10 εταιρίες στο χαρτοφυλάκιο μου ώστε η αναμονή να είναι γλυκιά….και ακόμα και σε κάποιες να μην έρθει το αόρατο χέρι, δεν χάθηκε και ο κόσμος.

    Πάντως η φράση “Βρες πόσο αξίζει κάτι και πλήρωσε λιγότερο!” τα λέει όλα!!

    • Ο/Η Κων/νος λέει:

      Κύριε Πάνο γεια σας. Παίρνω το θάρρος να σας ρωτήσω για την εταιρία Μύλοι Λούλη, καθώς σε παλαιότερη ανάρτηση σας, είχατε αναφέρει ότι κατέχετε μετοχές της, μάλιστα ήταν μέσα στις επιλογές σας, για τη χρονιά εκείνη. Σας ρωτάω, γιατί η μετοχή παραμένει στάσιμη, μήπως έχει αλλάξει κάτι προς το χειρότερο; Θα μου επιτρέψετε να κάνω την εκτίμηση, πως η δίκαιη τιμή της είναι στα 4 ευρώ. Εννοείται πως δεν είστε υποχρεωμένος να μου απαντήσετε. Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων. Με εκτίμηση Κων/νος.

      • Ο/Η Panos Gitas λέει:

        Καλησπέρα σας!
        Συγνώμη για την αργοπορημένη απάντηση μου.
        Παλιότερα μου άρεσε η εταιρία, γνωρίζοντας καλύτερα το management και τον τρόπο σκέψης της διοίκησης άλλαξα γνώμη.
        Η τιμή της μετοχής δύσκολα θα πάει προς τα επάνω διότι στη παρούσα φάση η euromills κατέχει περίπου το 5% της εταιρίας και είναι πωλητής.
        Τα ετήσια αποτελέσματα πιστεύω θα είναι χειρότερα από πέρσι.
        Μελλοντικά θα μπορούσανε να αυξήσουν την κερδοφορία τους μέσω της foodlink που έχει καλά περιθώρια ή της Βουλγαρίας. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι βέβαια απλά εκεί θα πρέπει να σκέφτονται και σαν επενδυτές οι διοικούντες.
        Προσωπικά δεν κατέχω μετοχές.
        Σας εύχομαι και τους εύχομαι ότι καλύτερο !

        • Ο/Η Κων/νος λέει:

          Σας ευχαριστώ για την απάντηση σας. Σας εύχομαι και εγώ ότι καλύτερο.

        • Ο/Η Panos Gitas λέει:

          Έγραψα foodlink αλλά εννοούσα Kenfood.
          Παλιότερα είχα μετοχές, πλέον δεν κατέχω.
          Νομίζω μπορεί να βρει κάποιος καλύτερες επιλογές.

  2. Ο/Η Dimitrios Koutsoubos λέει:

    Ευχαριστώ Πάνο,

    Το ένα όπως λες είναι να το ξέρει. Γιατί κοίτα δεν γίνεται να τα έχουμε όλα δικά μας. Όταν την αγοράζουμε φθηνά να είναι “άφρονη” και με το που έρχεται στα χέρια μας να φέρεται σαν δίκαιη παρθένα.

    Η διαφοροποίηση όπως λες βοηθά σημαντικά, και έπειτα εταιρείες που γεννούν εσωτερικά. Αν η εταιρεία σου γεννά εσωτερικά, και μείνει ακούνητη και από p/e:10 σου φτάσει σε p/e:4, αυτό είναι ευτύχημα. Θα σου βγάλει την πίστη αν είναι το 30% του χαρτοφυλακίου σου γιατί ποτέ δε ξέρεις τι θα γίνει με την εταιρεία, και γιατί δύσκολα θα προσθέσεις, αλλά αν είναι το 5% του χαρτοφυλακίου, σαφώς μπορείς ακόμα και να ενισχύσεις.

    Μου αρέσει πολύ ο Greenblatt, ακόμα και στις συνεντεύξεις του. Από τους αγαπημένους μου!

  3. Ο/Η Γιάννης Κολιός λέει:

    Καλησπέρα Δημήτρη, δύσκολοι καιροί για να είσαι value investor, γιατί πέραν του ότι μένεις πίσω στις αποδόσεις σε σχέση με άλλες μετοχές που τρέχουν σαν τρελές, δεν υπάρχουν και εξόφθαλμες ευκαιρίες. Θα ήθελα να σε ρωτήσω τα εξής:

    1. Πιστεύεις ότι θα ήταν μια καλή λύση η ολική ή σχεδόν ολική ρευστοποίηση του χαρτοφυλακίου αυτή την περίοδο, ορμώμενος και από τα λεγόμενα του Jeremy Grantham πρόσφατα?
    2. Πιστεύεις ότι υπάρχει μέλλον στις κινέζικες μετοχές, όπως Alibaba, Beidu κτλ ή θα είναι κι αυτές ο επόμενο trend που θα προσελκύσει την αγέλη?
    3. Κατά τη γνώμη σου το ελληνικό χρηματιστήριο είναι φθηνό ή ακριβό? Για να το θέσω πιο λαϊκά, θα δει φώς?

    Ξέρω ότι ο χρόνος σου είναι πολύτιμος, οπότε θα εκτιμούσα και μια πολύ σύντομη απάντηση για να πάρω ένα feeling το που βρισκόμαστε.

    • Ο/Η Dimitrios Koutsoubos λέει:

      Καλησπέρα Γιάννη. Είναι όντως μια δύσκολη εποχή και ακόμα δυσκολότερη για value investors που διαχειρίζονται χρήματα άλλων που δεν καταλαβαίνουν τη φιλοσοφία και χάνουν την υπομονή τους.

      1. Όχι δε πιστεύω ποτέ πως η ολική ρευστοποίηση είναι μια καλή λύση. Εκτός αν αυτός που το κάνει έχει βρει μια πολύ καλύτερη εναλλακτική εκτός χρηματιστηρίου.
      2. Δεν έχω αφιερώσει χρόνο στην Κίνα, γιατί δεν με τραβάει το γεγονός πως το ιδιοκτησιακό καθεστώς είναι θολό, όπως και οι λογιστικές απεικονίσεις. Οπότε προτιμώ να απέχω, χωρίς να λέω πως αυτοί που το επιχειρούν κάνουν απαραίτητα λάθος.
      3. Δεν είναι υπερβολικά ακριβό, αλλά ακριβούτσικο, και σίγουρα δε μας δίνει τις ευκαιρίες που απλόχερα έδινε τα προηγούμενα χρόνια. Έχει στερέψει και η μικρή κεφαλαιοποίηση που συνήθως πάντα πρόσφερε κάποιες ευκαιρίες. Τώρα για το φως, αν είσαι μακροπρόθεσμος επενδυτής, φως θα δεις, ακόμα και αν αγοράσεις κάπως ακριβότερα. Απλά οι αναμενόμενες αποδόσεις θα είναι μειωμένες, αφού ήδη κάτι παραπάνω έχει προεξοφληθεί στις τιμές.

      Το ερώτημα είναι, γιατί τώρα τα ερωτήματα για το τρένο που χάνεται;
      Πέντε χρόνια πριν, τα ερωτήματα ήταν για το τρένο που μένει στάσιμο.
      Το μάθημα είναι πως όταν βρίσκεις αποτιμήσεις που είναι καλές, ανέβα και μη ρωτάς πότε θα ξεκινήσει, αργά η γρήγορα θα φτάσει εκεί που είναι να φτάσει.

      Που θα φτάσει; Εκεί που είναι η πραγματική αξία
      Ποια είναι η πραγματική αξία; Δεν είναι εύκολο να τη βρεις, αλλά δε χωλαίνει εκεί ο επενδυτικός κόσμος.
      Ο κόσμος ακόμα και αν ήξερε ποια είναι η πραγματική αξία, στοιχηματίζω θα συνέχιζε να στοιχηματίζει για το πότε θα ξεκινήσει ή θα σταματήσει το τρένο. Κοινώς, θα έμενε με τον μουτζούρη και πάλι!

  4. Ο/Η Κων/νος λέει:

    Κύριε Δημήτρη, Κύριε Πάνο και σε όλους τους αναγνώστες του investorblog, εύχομαι καλό Πάσχα και καλή ανάσταση. Πάνω απ’ όλα υγεία. Σας ευχαριστώ!

Απάντηση