του Δημήτρη Κουτσουμπού

O Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου μετά βίας κρατιέται πάνω από τις 700 μονάδες. Είναι τέτοιο το κλίμα και τα νέα, που οι επενδυτές δεν βρίσκουν τον λόγο να επιβιβαστούν σε ένα καράβι που δεν απέχει πολύ από τα βράχια. Γιατί να διαλέξουν να αγοράσουν τη μετοχή μιας εκ των λίγων εναπομεινασών υγιών ελληνικών εταιρειών και όχι ευρωπαϊκών ή αμερικάνικων; Εξάλλου, όπως έχει αναφερθεί από εδώ, οι πιο γνωστές, σοβαρές εγχώριες εισηγμένες δεν απαντώνται με έκπτωση που να υπερκαλύπτει τους κινδύνους, παρά τη μεγάλη έως τώρα πτώση. Αν ο κατήφορος συνεχιστεί, αναδεικνύοντας περισσότερες ευκαιρίες, το επικίνδυνο σπορ του ψαρέματος στα χαμηλά, κατάλληλο για “έχοντες άντερα”, θα παρουσιάζει ενδιαφέρον για δύο λόγους.

Στον πρώτο θα αναφερθώ εν συντομία και προέρχεται από τη φιλοσοφία του Value Investing και της αντιθετικής επένδυσης. Κάνοντας “backtesting”, φαίνεται ξεκάθαρα πως όσοι τολμούν όταν οι άλλοι είναι φοβισμένοι, ή ομοιότροπα, είναι πολύ επιφυλακτικοί κατά τον απόλυτο ενθουσιασμό των μαζών, αναδεικνύονται νικητές. Αρκεί να μην έχουν τοποθετήσει όλα τους τα αυγά στο ίδιο καλάθι. Αν διαβάζατε  το Νοέμβρη του 2013 το άρθρο που έγραψα για επερχόμενη διόρθωση της ελληνικής αγοράς, ίσως σας φαινόταν εκτός τόπου και χρόνου. Η γρήγορη άνοδος του ελληνικού χρηματιστηρίου κατά το 2012-13, είχε μεθύσει και παρασύρει ακόμα και επενδυτές που αυτοχαρακτηρίζονται ως μακροπρόθεσμοι. Μάλιστα, μετάνιωναν για οτιδήποτε είχαν πουλήσει “νωρίς”. Αν του ρίξετε σήμερα μια ματιά, ίσως το εκτιμήσετε περισσότερο – βλέπε: “5 Λόγοι μιας Δυνατής Διόρθωσης”. Αντίστοιχα, οι αγορές που γίνονται κοντά στον “πάτο”, είναι αυτές που προκαλούν το μεγαλύτερο γέλιο στους γύρω, αλλά γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος.

Ο δεύτερος λόγος που η ελληνική αγορά παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι το ίδιο σημαντικός, αλλά δυστυχώς δεν γίνεται αντιληπτός, επειδή δεν σχετίζεται με αριθμητικά δεδομένα. Ας κάνουμε ένα ταξίδι στη Βιολογία, όπου η εξέλιξη έρχεται μέσα από τη φυσική επιλογή. Σε ένα πολύ δυσμενές περιβάλλον, οι αδύναμοι εξαφανίζονται και καταφέρνουν να επιβιώσουν μόνο τα “σκληρά καρύδια”. Ισχυρά σοκ, δημιουργούν μεγάλες καταστροφές, αλλά μέσω αυτής της οδού μένει μόνο η αφρόκρεμα που ξεχωρίζει στην επιφάνεια. Δεν υποστηρίζει κανείς πως πρέπει να επιδιώκουμε την κρίση, ούτε επιχαίρει της σημερινής κατάστασης, ούτε είναι η μόνη ή η πιο πολιτισμένη μέθοδος προόδου, το να ρίχνουμε ό,τι αδύναμο στον Καιάδα. Ως διαπίστωση, όμως, έχει ιδιαίτερη σημασία, να αντιληφθούμε πως οι ελληνικές επιχειρήσεις που συνεχίζουν να λειτουργούν απρόσκοπτα στον αρμαγεδώνα, συνιστούν τις εκλεκτές που σε ένα περιβάλλον ανάπτυξης θα εκτοξεύονταν.

Παρατηρούμε εξωστρεφείς εισηγμένες που καταφέρνουν να παράγουν κέρδη, να αναπτύσσονται και να κονταροχτυπιούνται στο διεθνή στίβο (π.χ. Flexopack, Kleemann, Πλαστικά Θράκης, Folli Follie, Μάρμαρα Κυριακίδη, Τιτάν). Αυτό που κάνει εντύπωση είναι πως αξιοσημείωτη ανοχή έχουν δείξει και εταιρείες κλάδων, εσωστρεφών, όπως του εμπορίου. Στέφθηκαν ως οι απόλυτοι ηγέτες στην αγορά τους, επειδή διαθέτουν καλύτερη εταιρική διακυβέρνηση, ευελιξία, αποδοτικότητα κ.ο.κ. Για παράδειγμα, τα Jumbo ή το Πλαίσιο, αποτελούν φωτεινή εξαίρεση στο λιανικό εμπόριο που υπέστη λαίλαπα. Ακόμα μικρότερες εταιρείες, όπως είναι η Newsphone ή η MLS, συνεχίζουν να είναι κερδοφόρες, χάρη στην καινοτομία και την προσαρμοστικότητά τους. Και σας διαβεβαιώ, πως αν η χώρα ακολουθούσε αναπτυξιακή  και λελογισμένη πορεία, υπάρχουν πολλές ακόμα περισσότερες που έχουν προοπτικές, αλλά για την ώρα “καίνε λίπος”.

Εδώ, θα ήθελα να κάνω μια μικρή παρένθεση προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Δεν σημαίνει, πως εταιρείες που τα πηγαίνουν καλύτερα, βλέπουν απαραίτητα και τις μετοχές τους να τα πηγαίνουν καλύτερα ( βλέπε: “Έρχεται ήττα για τα καλά χαρτια…” ). Τα θεμελιώδη μεγέθη κινούν τα νήματα, αλλά κανείς πρέπει να αντιληφθεί σε βάθος πως συμβαίνει η αλληλεπίδραση, που δεν είναι ούτε γραμμική, ούτε απλή.

Αυτό που φοβίζει, είναι πως παρέα με τα ελάχιστα υγιή κύτταρα -επιχειρήσεις & άνθρωποι της προοόδου- που έχουν απομείνει, τα υπόλοιπα συστατικά αυτής της κοινωνίας έχουν εξελιχθεί να επιβιώνουν, όχι με μηχανισμούς αντίστασης που να ξεπερνούν το άρρωστο περιβάλλον, αλλά με την ενσωμάτωσή τους σε αυτό. Μετεξελίσσονται τα ίδια σε  μεταδοτική αρρώστια που επιβιώνει καταβροχθίζοντας υγιή κύτταρα και παράγοντας παρακμή. Κανείς δεν ξέρει πόσο βαθιά θα φτάσει η ασθένεια για να κάνει το κύκλο της, αλλά όσο πιο λίγη καύσιμη ύλη έχει απομείνει, τόσο πιο κοντά είμαστε στο τέλος της καταστροφής.

Αυτό που θέλω να τονίσω είναι πως πρέπει να κοιτάμε πέρα από τα νούμερα. Δικαίως και πολύ ορθά συνυπολογίζουμε το ρίσκο του Grexit, της χρεοκοπίας και άλλων ανεξέλεγκτων καταστάσεων, που δεν είναι απίθανες. Όμως, το νόμισμα έχει δύο όψεις. Για αυτό όπως δεν παραβλέπουμε τους κινδύνους και τη στενάχωρη αλήθεια που λέγεται Ελλάδα του σήμερα, να μη παραβλέπουμε κάτι δυνατό και ανθεκτικό. Τα “σκληρά καρύδια” της Λεωφόρου Αθηνών!

Δημήτρης Κουτσουμπός

*Τα παραπάνω δεν αποτελούν συστάσεις για αγορά ή πώληση αξιών.